Στην ομάδα αυτή των όγκων ανήκουν τα λειομυώματα, τα GIST, τα καρκινοειδή, τα λιπώματα και άλλες πιο σπάνιες βλάβες. Συνήθως αποτελούν τυχαία ευρήματα κατά την διάρκεια μίας γαστροσκόπησης, καθώς τα περισσότερα είναι καλοήθη και ασυμπτωματικά. Ωστόσο, η εύρεσή τους προβληματίζει τόσο τους ασθενείς όσο και τους γαστρεντερολόγους. Τίθενται ερωτήματα σχετικά με την διάγνωσή τους, την παρακολούθησή τους και την ενδεχόμενη αφαίρεσή τους.
Το πρώτο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι αν η βλάβη είναι καλοήθης (λίπωμα, λειομύωμα, παγκρεατικό ιστός) ή αν έχει δυναμική να γίνει διηθητική όπως είναι τα καρκινοειδή και τα GIST. Ενδοσκοπική ή χειρουργική αφαίρεση προσφέρετε για καρκινοειδή, GIST ή συμπτωματικές βλάβες (με αιμορραγία, απόφραξη του αυλού).
Tα μέσα που διαθέτουμε για να ταξινομήσουμε και να χαρακτηρίσουμε τις υποβλεννογόνιες βλάβες είναι τα εξής: Aξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία, ενδοσκοπικός υπέρηχος με ή χωρίς παρακέντηση FNA/FNB (με διαγνωστική ακρίβεια 70%), λήψη πολλαπλών βιοψιών αφού αφαιρεθεί ο βλεννογόνος που καλύπτει τον όγκο ή ενδοσκοπική/θεραπευτική εκτομή με ESD, EMR, STER.
Oι βασικές αρχές διαχείρησης υποβλεννογόνιων όγκων στομάχου και οισοφάγου είναι οι εξής:
-Το 90% των υποβλεννογονίων όγκων οισοφάγου είναι λειομυώματα και συνεπώς δεν χρήζουν αφαίρεσης όταν το μέγεθός τους είναι μικρό.
-Το 50% των υποβλεννογονίων όγκων στομάχου είναι GIST και συνεπώς βλάβες > 2 εκ συνήθως αφαιρούνται με ESD, STER, LECS ή λαπαροσκοπικά.,
-Βλάβες < 2 εκ είναι σχεδόν πάντα καλοήθεις (με εξαίρεση κάποιες περιπτώσεις καρκινοειδών τύπου 3). Ο ασθενής μπορεί να μπει σε πρόγραμμα ενδοσκοπικής παρακολούθησης ετησίως ή εναλλακτικά να γίνει εκτομή των βλαβών με τις τεχνικές ΕSD, STER προκειμένου να δοθεί οριστική διάγνωση, να μειωθεί το κόστος και τό αγχος της μακροχρόνιας παρακολούθησης. Αυτή η στρατηγική δεν προτείνεται από τις κατευθυντήριες οδηγίες των εταιρειών, ωστόσο αποτελή την σύγχρονη τάση σε γαστρεντερολογικά κέντρα της Κίνας/Κορέας.
-Βλάβες που προέρχονται από την μυική στιβάδα (με βάση τον ενδοσκοπικό υπέρηχο) είναι είτε λειομυώματα είτε GIST και τίθεται ένδειξη αφαίρεσης, όταν οι βιοψίες είναι ενδεικτικές για GIST.
-Τα καρκινοειδή <2 εκ συνήθως αφαιρούνται ενδοσκοπικά με τις τεχνικές ESD, EMR ή απολίνωσης. Καρκινοειδή τύπου 3 συνήθως αφαιρούνται χειρουργικά ανεξαρτήτως μεγέθους.
-Τα λιπώματα δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν εκτός αν προκαλούν απόφραξη του αυλού (πυλωρού, δωδεκαδακτύλου).
-Η σύγχρονη τάση για την αφαίρεση GIST στομάχου χωρός γνωστή λεμφαδενοπάθεια ή μεταστάσεις είναι με την υβριδική ενδοσκοπική/λαπαροσκοπική τεχνική LECS.
Συμπερασματικά, οι περισσότεροι υποβλεννογονιοι όγκοι αντιμετωπίζονται συντηρητικά και είναι λίγα τα περιστατικά όπου είναι επιτακτική η αφαίρεσή τους όπως οι περιπτωσεις GIST και καρκινοειδών. Τα χαρακτηριστικά της βλάβης (μέγεθος, εντόπιση, ιστολογική διάγνωση), καθορίζουν την καταλληλότερη τεχνική για την αφαίρεσή τους.